Vandaag was weer zo’n dag. Alles komt tegelijk en niets lijkt af te komen. Ik zit midden in eindredactie van mijn nieuwste trainingsprogramma Leiderschap voor Pleegzorgwerkers, dat (eigenlijk!) eind van de maand zijn deadline heeft, als de telefoon gaat. Of ik alsjeblieft a la minute een advies kan geven op een crisissituatie: De ouder van een pleegkind is overleden en de andere ouder van het kind is, op z’n zachtst gezegd, not on speaking terms met de pleegouders en het kind.
Vraag aan mij is of pleegmoeder het kind naar de begrafenis moet laten gaan?
Dat is een lastige… Het is namelijk niet de vraag wat de pleegouder of het kind wil, maar wat de overblijvende ouder (met gezag) beslist. Pleegouders hebben geen juridische positie ten opzichten van hun pleegkind. Formeel kunnen ze dus geen rol claimen bij het overlijden van een vader of moeder van het kind. Een besluit of een kind de begrafenis van zijn ouder mag bijwonen, ligt bij de wettelijke vertegenwoordiger. Dit is de andere ouder, een voogd of een voogdijwerker. Afhankelijk van het plaatsingskader.
In complexe situaties als deze is het volgens mij relevanter om de vraag te stellen hoe de pleegouder haar pleegkind kan bijstaan bij het bevatten en verwerken van het verlies.
Pleegouders kunnen hun pleegkind altijd de mogelijkheid bieden om afscheid te nemen van zijn ouder. Het kan echter heel spannend zijn voor een pleegkind om de begrafenis of crematie bij te wonen. Zeker als de relatie met zijn familie moeizaam is. Daarbij kan een volwassene die hij kent en vertrouwt van grote steun zijn.
Als het onmogelijk of ongewenst is dat het kind fysiek afscheid neemt van zijn ouder, kan de pleegouder een ander afscheidsritueel bedenken met het kind. Bijvoorbeeld door samen met mensen die het kind tot steun zijn een eigen herdenking te doen, waarin het kind een rol krijgt.
Rouwen om het verlies van een ouder is zwaar en begint zodra uw pleegkind beseft dat zijn ouder werkelijk is overleden. Vooral voor kleine kinderen is dat moeilijk te bevatten, zeker als hij zijn ouder niet dagelijks zag. Een kind die het besef nog niet heeft, spreekt vaak nog in de tegenwoordige tijd over de overledene en hoopt dat zijn ouder gewoon terugkomt. De manier waarop een kind betrokken wordt bij het afscheid nemen, helpt hem met dit besef. Betrek je kind daarom zoveel mogelijk in het afscheidsproces. En bereidt hem stap voor stap voor op de dingen die gaan gebeuren.
Kortom, Het is fijn zijn als het kind op zijn eigen manier afscheid kan nemen van zijn overleden ouder. Ook wanneer de aanwezigheid bij de uitvaart niet mogelijk of niet gewenst is, kan een pleegouder zijn pleegkind helpen bij de verwerking van het verlies.
En nog wat: Als de begrafenis eenmaal achter de rug is, kan er van alles veranderen rondom de plaatsing. Daarover wil ik u graag een ander keer verder informeren. Wil je nu graag al meer weten over pleegzorg en overlijden? Over dit onderwerp heb ik enige tijd geleden een praktijkboekje geschreven. Je vindt het in onze online pleegzorgwinkel. Ik hoop echter dat u het nooit nodig hebt.
Delen wordt zeer gewaardeerd. Zo kan ik mijn steentje bijdragen aan een leuker en makkelijkere pleegzorg en een hoopvolle toekomst voor pleegkinderen 😉
Met hartelijke groeten,
Eline